Retka i neobična prirodna pojava - led iz drveta u obliku kose ili vune

U vlažnim i mraznim danima, u listopadnim šumama se pri specifičnim uslovima može osmotriti retka i neobična prirodna pojava - led u obliku kose, brade ili vune.

Led u prirodi može imati različite oblike, o nekima smo pisali u ranijim objavama, poput slane, inja i leda u obliku cvetova i mehurova. Još jedan vrlo neobičan i redak oblik leda u prirodi naziva se ledena kosa (eng. hair ice).

Ledena kosa se sastoji od vrlo tankih vlakana leda poređanih u nizu poput čuperka, pa otud još i asocijacije na bradu od leda, vunu od leda, šečernu vunu od leda itd. Ovaj fenomen je otkrio Alfred Wegener 1918. godine.

Ovaj prirodni fenomen se javlja pri vrlo specifičnim uslovima, najčešće u šumama širokolistog drveća između 45° i 55° severne geografske širine (što uključuje i naš region) tokom mraznih dana.

Nastaje iz vlažnog drveta koje je u fazi truljenja, kada je temperatura vazduha blago ispod 0°C, a vazduh je vlažan i miran. Naučnici su 2015. godine ustanovili da je za razvoj ledene kose iz drveta, pored prethodno pomenutih uslova/parametara, neophodno i prisustvo gljivice Exidiopsis effusa. Kada se svi ovi parametri podudare, iz kore drveta izbijaju glatka i svilenkasta vlakna leda, prečnika svega 0.02 mm i dužine do najviše 20 cm.

Ova vlakna su krhka, ali poprimaju oblik kovrdža i talasa, mogu da održavaju oblik satima, ponekad čak i danima. I pored vrlo krhkih i tankih vlakana leda, stabilnosti oblika i dužini trajanja ledenih vlakana doprinosi inhibitor prisutan u pomenutim gljivicama. Bez gljivice Exidiopsis effusa ne može doći do formiranja ledene kose, tako da se ovaj fenomen ne može javiti iz bilo kog trulog drveta.